In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, vormen zelfstandigen in bijberoep een belangrijk onderdeel van het Belgische economische weefsel. Deze professionals combineren een zelfstandige activiteit met een hoofdberoep als werknemer, ambtenaar of gepensioneerde.
Toch blijft hun bijdrage aan het sociale zekerheidsstelsel een onmisbare verplichting. De berekening van sociale bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep moet nauwkeurig gebeuren, rekening houdend met hun beroepsinkomsten, specifieke tarieven en de regels van hun sociale verzekeringskas. In dit artikel leggen we uit hoe sociale bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep werken: principes, berekeningen en verplichtingen, met praktische informatie om alles zo helder mogelijk te maken.
Wat is een zelfstandige in bijberoep en waarom moet hij bijdragen?
Laten we beginnen bij het begin: een korte definitie voor wie zich misschien niet meteen herkent in dit statuut.
Een zelfstandige in bijberoep is iemand die een zelfstandige activiteit uitoefent naast een hoofdberoep als werknemer, ambtenaar of gepensioneerde. Dit statuut biedt de mogelijkheid om een zelfstandige activiteit te starten terwijl men blijft genieten van de sociale bescherming die voortvloeit uit het hoofdberoep of de pensioenrechten.
De sociale bijdragen van zelfstandigen in bijberoep worden gebruikt om meerdere aspecten van sociale bescherming te financieren:
- Pensioen: Extra opbouw naast de rechten van het hoofdberoep.
- Kinderbijslag: Aanvullende rechten naast de bestaande kinderbijslag.
- Daguitkeringen: Enkel beschikbaar voor bepaalde categorieën als de bijdragen een bepaald minimum bereiken.
In tegenstelling tot zelfstandigen in hoofdberoep zijn de sociale bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep vaak lager, omdat ze al gedekt zijn door de sociale bescherming van hun hoofdactiviteit.
Hoe worden sociale bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep berekend?
De berekening van sociale bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep is gebaseerd op de beroepsinkomsten uit hun secundaire activiteit. Deze bijdragen worden betaald aan een sociale verzekeringskas, zoals de Unie van Zelfstandigen en KMO’s (UCM), en volgen specifieke regels.
De berekeningsgrondslag: het belastbaar inkomen
De hoogte van de bijdragen is rechtstreeks gekoppeld aan het belastbaar beroepsinkomen uit de zelfstandige activiteit in bijberoep. Dit inkomen wordt berekend als de som van de inkomsten uit de activiteit, verminderd met de aftrekbare beroepskosten.
Het principe is vrijwel identiek aan dat van zelfstandigen in hoofdberoep: hoe hoger het inkomen, hoe hoger de bijdragen.
Voorbeeld: Als een zelfstandige in bijberoep een netto jaarinkomen van €5.000 opgeeft, wordt dit bedrag als basis gebruikt om de bijdragen te berekenen. De berekening volgt progressieve tarieven met specifieke drempels.
Bijdragetarieven voor zelfstandigen in bijberoep in 2024
In 2024 gelden de volgende minimumbijdragen en maximale tarieven voor zelfstandigen in bijberoep:
| Belastbaar inkomen (€) | Trimestriële bijdrage (€) | Opmerking |
|---|---|---|
| Minder dan €1.865,45 | Vrijgesteld | Geen bijdrage verschuldigd. |
| €1.865,45 – €5.000 | €99,47 | Minimale gegarandeerde bijdrage. |
| €5.000 – €10.000 | €266,63 | Progressief bedrag volgens UCM-tarief. |
| €10.000 – €14.000 | €533,26 | Hogere tarieven bij stijgende inkomsten. |
| Meer dan €14.000 | 20,5% | Vergelijkbaar met hoofdberoep. |
Zelfstandigen in bijberoep die een bepaald inkomensplafond (ongeveer €16.861,46) overschrijden, worden geherkwalificeerd als zelfstandigen in hoofdberoep, wat resulteert in hogere bijdragen.
Regularisatie en aanpassing van sociale bijdragen
Net zoals bij zelfstandigen in hoofdberoep voorziet het systeem van bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep in een regularisatiemechanisme, waarbij bijdragen worden aangepast op basis van het werkelijke inkomen.
Jaarlijkse regularisatie
Voorlopige bijdragen worden elk jaar berekend op basis van het belastbaar inkomen van twee jaar eerder. Zodra het definitieve inkomen bekend is, voert de sociale verzekeringskas een regularisatie door om de betaalde bijdragen af te stemmen op het werkelijke inkomen.
Voorbeeld: Een zelfstandige in bijberoep die zijn inkomen voor 2024 schat op €8.000, maar uiteindelijk €12.000 verdient, zal bij de regularisatie een extra bijdrage moeten betalen.
Verlaging van voorlopige bijdragen bij lagere inkomsten
Net zoals zelfstandigen in hoofdberoep kunnen zelfstandigen in bijberoep een verlaging van hun voorlopige bijdragen aanvragen als ze verwachten dat hun inkomsten lager zullen zijn dan de referentie-inkomsten.
Hiervoor moeten bewijzen worden geleverd, zoals financiële prognoses of factuuroverzichten. De sociale verzekeringskas beoordeelt de aanvraag en past de bijdragen aan.
Administratieve verplichtingen voor zelfstandigen in bijberoep
Naast het berekenen van bijdragen, moeten zelfstandigen in bijberoep ook voldoen aan enkele administratieve verplichtingen.
Verplichte aansluiting bij een sociale verzekeringskas
Elke zelfstandige in bijberoep moet zich bij de start van zijn activiteit aansluiten bij een sociale verzekeringskas, zelfs als hij slechts een beperkt inkomen verwacht.
Het niet naleven van deze verplichting kan leiden tot administratieve sancties en retroactieve bijdragen, met extra boetes.
Jaarlijkse aangifte van beroepsinkomsten
Om de bijdragen correct te berekenen en aan te passen, moeten zelfstandigen in bijberoep jaarlijks hun beroepsinkomsten aangeven. Deze aangifte bepaalt of de voorlopige bijdragen voldoende waren of dat een regularisatie nodig is.
Specifieke gevallen en vrijstellingen
In bepaalde omstandigheden kunnen zelfstandigen in bijberoep genieten van vrijstellingen of uitzonderingen:
Vrijstelling bij zeer lage inkomsten
Zelfstandigen in bijberoep met een inkomen onder €1.865,45 in 2024 zijn vrijgesteld van bijdragen. Deze vrijstelling geeft echter geen extra rechten binnen het sociale zekerheidsstelsel.
Verminderde bijdragen voor startende zelfstandigen
Zelfstandigen in bijberoep die hun activiteit net starten, kunnen profiteren van lagere bijdragen in de eerste jaren. Dit forfaitaire systeem is bedoeld om ondernemerschap te stimuleren en de administratieve en financiële lasten voor starters te verlichten.
Ontdek ook in deze rubriek:
- Welke tools en software zijn er voor de berekening van sociale bijdragen?
- Veelvoorkomende fouten bij het berekenen van sociale bijdragen.
- Strategische tips voor het beheer van sociale bijdragen.
Verlaag uw salariskosten
Neem contact met ons op of doe direct uw simulatie om de potentiële besparingen voor uw bedrijf te ontdekken
